Wanneer mag de politie je auto doorzoeken?

Dit is een veel gestelde vraag in onze strafrechtpraktijk en het antwoord op deze vraag is afhankelijk van de concrete omstandigheden van het geval. Wij zullen daar in deze blog nader op in gaan.

Het Wetboek van Strafvordering omschrijft in welke gevallen er een auto (lees: vervoermiddel) mag worden doorzocht door de politie. In artikel 96b van het Wetboek van Strafvordering (Sv) staat omschreven: “Ingeval van ontdekking op heterdaad van een strafbaar feit of in geval van verdenking van een misdrijf als omschreven in artikel 67, eerste lid, is de opsporingsambtenaar bevoegd ter inbeslagneming een vervoermiddel, met uitzondering van het woongedeelte zonder toestemming van de bewoner, te doorzoeken en zich daartoe de toegang tot dit vervoermiddel te verschaffen”.

In gewoon Jip-en-Janneke-taal betekent dit concreet dat de politie een auto altijd mag doorzoeken als er sprake is van een heterdaad situatie voor elk strafbaar feit. Als de politie u betrapt op het begaan van een strafbaar feit, dan is er sprake van een heterdaad situatie.

Als er geen sprake is van een heterdaad situatie, mag de politie een auto alleen doorzoeken wanneer er sprake is van een verdenking van een strafbaar feit waarvoor voorlopige hechtenis is toegestaan. Dat betekent strafbare feiten waarvoor maximaal 4 jaar of meer gevangenisstraf op staat. Dat zijn vanzelfsprekend niet alle strafbare feiten.

In de praktijk komt voor dat u een stopteken van de politie krijgt, en de politie u vervolgens om toestemming vraagt om uw auto te mogen doorzoeken. In een dergelijk geval kan het verstandig zijn om geen toestemming te geven om uw auto te doorzoeken. Geeft u wél toestemming om uw auto te doorzoeken, dan wordt het toepassen van die doorzoeking door de politie niet meer gezien als wettelijk dwangmiddel. Anders gezegd, dan gelden de wettelijke eisen in art. 96b Sv niet, en doet u (onbewust) afstand van uw rechten (HR 9 oktober 2018, ECLI:NL:HR:2018:1886). Mochten er bijvoorbeeld verboden middelen, zoals drugs, wapens of illegaal vuurwerk, in uw auto worden aangetroffen tijdens de doorzoeking, dan kunt u door de toestemming die u heeft gegeven op een later moment niet meer klagen over eventueel onrechtmatig handelen door de politie (onrechtmatige doorzoeking van uw auto). Dit laatste kan voor u interessant zijn, want als blijkt dat de politie zonder uw toestemming uw auto hebben doorzocht en er dus geen reden was om uw auto te doorzoeken, dan kan er sprake zijn van een vormverzuim als bedoeld in art. 359a Sv. Als de officier van justitie vervolgens heeft besloten om u strafrechtelijk te vervolgen, omdat er bijvoorbeeld drugs is aangetroffen in uw auto, dan kan dit vormverzuim leiden tot niet-ontvankelijk verklaring van het Openbaar Ministerie, of bewijsuitsluiting van de aangetroffen verboden middelen (zodat vrijspraak dient te volgen) of strafvermindering. Een en ander is weer afhankelijk van de concrete omstandigheden van het geval in uw strafzaak.

Denkt u ook te maken te hebben met een onrechtmatige doorzoeking, waardoor u nu verdacht wordt van het opzettelijke bezit van drugs, wapens of illegaal vuurwerk, neem dan direct contact met ons op. Wij weten hier wel raad mee!